5e EK

Organiserend land: Joegoslavië

Winnaar: Tsjecho-Slowakije

Onderstaande documenten zijn pdf-bestanden.

• Verslag kwalificatie en eindronde

• Alle resultaten op een rij

• Statistieken en klassementen

• Oranje en EK

Voor het eerst naar het Oostblok

Engeland was eerste keus voor de organisatie van de EK 1976. Het land had al meermalen interesse getoond en daarmee leek de beslissing niet moeilijk. Er doemde in het najaar van 1975 een marginaal doch onoplosbaar probleempje op: Engeland kwam niet door de kwalificatie!

Eigenlijk waren er geen andere kandidaten, maar de eindronde moest toch georganiseerd worden, zodat de landen zich opnieuw konden aanmelden. Uiteindelijk leverden Joegoslavië, West-Duitsland, Nederland en België op tijd hun papieren in bij het UEFA-secretariaat. Van deze landen was alleen Joegoslavië een serieuze en enthousiaste kandidaat. West-Duitsland had bij het WK 1974 en de Olympische Spelen van 1972 al genoeg in het middelpunt gestaan, België was al in 1972 aan de beurt geweest (zonder goede herinneringen daaraan) en Nederland hoefde eigenlijk niet zo nodig.

Joegoslavië wilde dolgraag. Ze wilden graag de WK 1990 naar zich toe halen en een goede EK 1976 zou een goede reclame zijn. Het Balkanland had in 1973 bewezen een evenement goed te kunnen organiseren toen de EC 1-finale tussen Ajax en Juventus in Belgrado werd gespeeld. Joegoslavië had één groot nadeel: het was een Oostblokland. Nog nooit had een land achter het IJzeren Gordijn een groot toernooi georganiseerd en velen wilden dat graag zo houden.

Er werd veel over gediscussieerd en beraadslaagd, maar uiteindelijk kreeg Joegoslavië het voordeel van de twijfel en als het door de kwartfinale tegen Wales kwam, mocht het land van Tito de EK 1976 organiseren!

Ook de toekomst van de Europese kampioenschappen stond weer op de agenda. Het minitoernooi met vier landen ondervond steeds meer weerstand. Twee alternatieven werden aangedragen: een knock-outsysteem tot en met de finale, of een eindtoernooi met minstens acht landen. Maar dat gaf weer problemen met de speelkalender, omdat de EK’s in hetzelfde jaar waren als de Olympische Spelen. Het was allemaal niet zo gemakkelijk met het voetbal in Europa. Voor het eindtoernooi in 1976 was er in elk geval geen tijd meer om veranderingen door te voeren, alles bleef zoals het was.

Voor de start

Voetbal-Europa werd volledig beheerst door West-Duitsland. Europees kampioen in 1972, Wereldkampioen in 1974 en bij het clubvoetbal won Bayern München de begeerde Europa Cup voor Landskampioenen drie maal achtereen, daarmee het voorbeeld van Ajax volgend. Ook 1. FC Magdeburg (EC 2) en Borussia Mönchengladbach wisten een Europese beker te bemachtigen, de Duitse suprematie onderstrepend. De andere clubs die bekers wonnen kwamen uit Engeland, Nederland en België; de Zuid-Europese landen waren in een diep dal gekomen. Enige uitzondering: Dynamo Kiev met de complete voetballer Oleg Blochin.

Het voetbal in Europa was in de lift. Het sportief succesvolle WK 1974 had daar flink aan bijgedragen met als positieve uitschieters Nederland en Polen. Halve naties zaten voor de buis bij live-uitzendingen van Europa-Cupduels en ook de stadions trokken meer toeschouwers. Een groot probleem was wel de toenemende activiteiten van de hooligans in vooral Engeland, Italië en West-Duitsland, die eigenlijk een weerspiegeling waren van velerlei maatschappelijke problemen, zoals werkloosheid. De enige maatregel die voorlopig genomen werd, was meer politie op de been, de politiek hield zich het liefst afzijdig.

Het waren roerige jaren in Europa en ook voor de UEFA was het een turbulente periode. Drie weken na de finale van de EK 1972 stierf de Zwitserse UEFA-voorzitter Gustav Wiederkehr plotseling aan een hartaanval. Opvolger werd de Italiaan Artemio Franchi.

De loting

Aan de EK-76 namen 32 van de 33 UEFA-landen deel, Albanië dit keer niet, maar IJsland wel. De loting was de organisatie niet gunstig gezind. In groep 1 Engeland, Tsjecho-Slowakije en Portugal bij elkaar en wat te denken van groep 5 met Nederland, Polen en Italië, alle drie bij de WK 1974 aanwezig. Daar tegenover stond een zwakke groep 2 en waren West-Duitsland en Sovjet-Unie zeer tevreden over de loting.