6e EK

Organiserend land: Italië

Winnaar: West-Duitsland

Onderstaande documenten zijn pdf-bestanden.

• Verslag kwalificatie en eindronde

• Alle resultaten op een rij

• Statistieken en klassementen

• Oranje en EK

Een volwaardig toernooi

Op 21 juni 1977 werd door de UEFA eindelijk de beslissing genomen acht landen aan het eindtoernooi te laten deelnemen en het organiserende land automatisch te plaatsen. De titelverdediger moest zich wel kwalificeren.

Vanaf het begin was er kritiek op het mini-toernooi met vier landen geweest. Ook financiële gronden lagen ten grondslag aan het opwaarderen van de status tot mini-WK, dat nu twee weken zou duren. Vier wedstrijden waren te weinig voor een lucratief evenement, zeker met de oninteressante troostfinale erbij.

De organisator van de eindronden zou voortaan al een aantal jaren van tevoren worden aangewezen. Deze zou aan een flink aantal eisen moeten voldoen: grootte en comfort van de stadions, overdekte zitplaatsen, goede voorwaarden voor de pers, goede verblijfs- en trainingsaccommodaties etc., vergelijkbaar met de organisatie van de wereldkampioenschappen.

Het toernooi sprak hierdoor meer tot de verbeelding en was niet alleen voor de deelnemende landen, maar ook voor de sponsors veel lucratiever.

Sportief gezien kon de EK nog niet in de schaduw staan van de grote broer. West-Duitsland, Italië en Zwitserland stelden zich kandidaat als gastheer. UEFA-voorzitter Franchi, een Italiaan…, vond dat een groot voetballand de eerste EK in de nieuwe vorm moest krijgen. Zwitserland viel daarmee af en West-Duitsland had pas de Olympische Spelen (1972) en de WK (1974) in huis gehad. Daardoor bleef Italië als enige kandidaat over, ook al had het de EK in 1968 al georganiseerd.

Nog enkele noviteiten bij dit EK: voor het eerst een EK-mascotte (Pinokkio) en een opbloeiende voetbal als logo begeleidde de reclames voor het toernooi.

De intentie was duidelijk: de Europese Kampioenschappen gingen commercieel en moest in alle opzichten het voorbeeld van de Wereldkampioenschappen volgen.

Voor de start

Politiek en sport waren niet geheel los van elkaar te zien, ook al wilden velen dat zo graag. De aanslagen bij de Olympische Spelen in Duitsland, het omstreden WK-toernooi in Argentinië, boycot van de Olympische Spelen in Moskou (1980).

Bij het clubvoetbal heerste Engeland. Na drie maal Ajax en drie maal Bayern München zou de Europa Cup vanaf 1977 liefst zes maal achtereen door een Engelse club gewonnen (3x Liverpool, 2x Nottingham Forest, 1x Aston Villa). Andere West-Europese clubs verdeelden de overige prijzen. Zelfs Zweden (Malmö) en België spraken een woordje mee (finaleplaats voor Club Brugge, Europa Cup-2 voor Anderlecht), het Europese voetbal groeide in de breedte en de toeschouwersaantallen spinden daar garen bij.

Bij de nationale teams waren de jaren 70 het decennium van Oranje geweest. Na de tweede plaats op het WK 1974 en de derde plaats bij de EK 1976, was ook bij de WK in Argentinië net geen hoofdprijs weggelegd voor Oranje. Ditmaal verhinderden het opgehitste Argentijnse publiek, een zwakke scheidsrechter en pech (laatste minuut op de paal) een triomf voor het ‘totaalvoetbal’.

De loting

Door de gewijzigde opzet van het eindtoernooi verliep ook de kwalificatie anders. 31 landen verdeeld over zeven groepen, de winnaar werd direct geplaatst voor de eindronde in Italië, dat automatisch geplaatst was en dus vrijgesteld van kwalificatiewedstrijden. De kwartfinale werd dus afgeschaft.

Bij de loting op 30 november 1977 in Hotel Excelsior in Rome ontbraken Albanië en het nieuwste lid Liechtenstein. De deelnemende landen werden verdeeld in drie categorieën. De eerste met de vier landen van de EK 1976, aangevuld met Engeland, Sovjet-Unie en België. In een andere beker zaten de zwakke landen: Cyprus, Finland, Luxemburg, Malta, Noorwegen, IJsland en Denemarken. In de derde beker waren de overige landen vertegenwoordigd.

De loting werd verricht door de recordinternational Facchetti, Europees kampioen in 1968. Titelverdediger Tsjecho-Slowakije trof het niet met Frankrijk en Zweden. Spanje moest tegen Joegoslavië en Roemenië; Nederland tegen Polen en de oude rivaal Oost-Duitsland. Daarentegen mocht West-Duitsland weer niet klagen met Wales, Turkije en Albanië.